ثبت فناوری ایرانی MTP در اتحادیه اروپا
علی پژوهان درباره واحد نیمه صنعتی MTP که به‌تازگی با ظرفیت تولید حدود ۴۰ کیلو پروپیلن در ساعت از متانول عملیاتی شده است، به خبرنگار شانا گفت: فعالیت شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی در این پروژه از سال ۸۱ با امضای قراردادی با شرکت لورگی آلمان که هم‌اکنون زیرمجموعه ایرلیکوئید است، آغاز شد. لورگی هم در آن زمان فناوری این طرح را به‌طور کامل توسعه نداده بود و براساس این قرارداد قرار بود فناوری مورد نظر با همکاری دو شرکت توسعه یابد.
وی با اشاره به اینکه ساخت یک واحد دموی MTP از جمله وظایف شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی به‌منظور اثبات این فناوری برمبنای این قرارداد بود، افزود: براساس این قرارداد، کارهای مشترکی با لورگی انجام شد؛ واحد دمو طراحی و تجهیزات ساخته شد و در حال نصب بود، اما پیش از راه‌اندازی واحد، تحریم‌های دور نخست علیه کشور اعمال شد و شرکت لورگی از همکاری در توسعه فناوری مورد نظر امتناع کرد و سرانجام پروژه از سوی شرکت پژوهش و فناوری دنبال شد.
مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی به مشکلات عدیده اجرای این پروژه اشاره کرد و گفت: با پشت سرگذاشتن سختی‌های بسیار، سرانجام با اعمال تغییرات و بهینه‌سازی‌های گسترده در دموپلنت، دانش فنی MTP به‌طور کامل از سوی این شرکت کسب و واحد عملیاتی شد و به تولید رسید و هم‌اکنون امکان ارائه اسناد مهندسی به‌طور کامل وجود دارد.
پژوهان به بازگشت ایرلیکوئید به ایران در برجام اشاره و تصریح کرد: این بار موضع شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی به لحاظ فنی بسیار قوی بود و دوباره قرارداد همکاری بین دو شرکت با هدف بهبود پروژه و ساخت نخستین پلنت با لیسانس مشترک در ایران امضا شد، اما با ازسرگیری تحریم‌ها این قرارداد یکطرفه از طرف شرکت ایرلیکوئید لغو شد.
برابری دانش
وی با بیان اینکه شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با توان داخلی خود همه مشکلات دمو را برطرف کرد، اظهار کرد: نکته حائز اهمیت این است که نخستین واحد MTP که ایرلیکوئید در چین ساخت، مشابه دمو ساخته‌شده ایرانی بود و در نشست‌هایی که با این شرکت برگزار شد به این جمع‌بندی دست یافتیم که آنچه ما می‌دانیم با آنچه آنها می‌دانند تفاوتی ندارد و هم‌اکنون به فناوری بسیار کاملی از MTP دست یافته‌ایم و این ادعا را داریم که این فناوری را به‌طور کامل می‌توانیم ارائه کنیم.
مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی به طی مسیر پرپیچ و خم و سختگیرانه ثبت بین‌المللی فناوری MTP در اروپا اشاره کرد و افزود: حدود پنج ماه پیش، گواهینامه ثبت اختراع فناوری MTP شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی در اتحادیه اروپا دریافت شد و این فناوری اکنون پشتوانه حقوقی و بین‌المللی نیز دارد، شایان ذکر است که کار ثبت اختراع پتنت‌های این فناوری در کشور پیش از این انجام شده است.
پژوهان به حجم بالای سرمایه‌گذاری در تولید متانول در دنیا از جمله ایران، آمریکا و چین اشاره کرد و گفت: تأثیر بالای بهره‌برداری از واحدهای متانولی جدید بر بازار و قیمت این محصول و همچنین پیگیری شرکت ملی صنایع پتروشیمی سبب تشویق تولیدکنندگان متانول برای تبدیل متانول به محصولات باارزش‌تر شده است و MTP جایگاه ویژه‌ای در این میان دارد.
راه‌اندازی واحد تولید کاتالیست MTP
وی با اشاره به اینکه کاتالیست MTP به‌طور انحصاری از سوی شرکت کلارینت تأمین می‌شود، گفت: شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی در چند سال گذشته کار قابل توجهی در زمینه کاتالیست MTP انجام داده و خوشبختانه کاتالیست تولید و ثبت اختراع آن هم در کشور انجام شده است و واحد تولید کاتالیست MTP که بتواند نیازمندی‌های کامل یک پلنت صنعتی را رفع کند به‌زودی در مرکز اراک راه‌اندازی می‌شود. در فرآیند MTP دو کاتالیست DME و MTP مصرف می‌شود که واحد هر دو کاتالیست تا پایان امسال یا سرانجام سه ماه نخست سال آینده راه‌اندازی خواهد شد.
مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با اشاره به اینکه متانول در ایران مانند چین در سبد سوختی کشور قرار ندارد و کمتر از ۵ درصد آن در کشور مصرف می‌شود و محصول صادراتی است، افزود: این بهترین فرصت است که در شاخه پروپیلن و پلی‌پروپیلن کار کنیم، زیرا پایین‌دست پروپیلن به‌شدت گسترده است و کمبود این محصول همواره سبب توسعه نیافتن پایین‌دست پروپیلن شده است.
پژوهان اظهار امیدواری کرد که با اجرای طرح‌های GTPP ،MTP و طرح‌های پیشران و به دنبال آن تولید پروپیلن در جنوب و شمال کشور و انتقال به مرکز کشور با دانش‌فنی شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی شاهد تحرک شگرفی در پایین‌دست زنجیره پروپیلن خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه فناوری MTP شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی قابل رقابت با فناوری لورگی آلمان است، گفت: شرکت‌های خارجی کاتالیست مورد نیاز این فناوری را از شرکت‌های دیگر تأمین می‌کنند در صورتی که ما کاتالیست مورد نیاز را در مجموعه تولید می‌کنیم.
مشوق های جذاب برای سرمایه‌گذاران
پژوهان به مشوق‌های جذاب شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای سرمایه‌گذاران طرح‌های زنجیره گاز تا پلی‌پروپیلن از جمله تخفیف‌های مالیاتی و تخصیص زمین اشاره کرد و افزود: شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی نیز در حوزه فناوری به نوبه خود با سرمایه‌گذاران علاقه‌مند همراهی می‌کند، به‌طوری‌که هزینه فناوری شامل هزینه‌های لیسانس و اسناد مهندسی فرآیندی و پایه تا تولیدی شدن واحد از سرمایه‌گذار دریافت نمی‌شود و حتی پس از آن به مرور در چندسال دریافت خواهد شد که کمک قابل توجهی به سرمایه‌گذاران می‌کند؛ باید بگویم که دریافت این فناوری از شرکتی مانند ایرلیکوئید بسته به ظرفیت، لیسانس و اسناد مهندسی پایه ۱۰ تا ۳۰ میلیون دلار است که این مبلغ در شرکت ما بسیار پایین‌تر است و قابل مقایسه با آنها نیست.
مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با اشاره به اینکه خرید فناوری از ارائه‌دهندگان دانش فنی (لیسانس) خارجی منوط به به تأمین تجهیزات و کاتالیست‌ها از شرکتی خاص است، ادامه داد: شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی تجهیزات کلیدی فناوری MTP را از انحصار تأمین‌کنندگان اروپایی خارج کرده است. هزینه‌های تامین تجهیزات کلیدی دانش فنی این شرکت ۲۰ تا ۲۵ درصد پایین‌تر از مشابه اروپایی است.
وی با بیان اینکه شرکت ملی صنایع پتروشیمی افزایش ظرفیت تولید پروپیلن به سالانه ۴ میلیون تن را برنامه‌ریزی کرده است، اظهار کرد: ظرفیت مصرف این محصول و تولید محصولات باارزش افزوده بالاتر در کشور بسیار بالاست، به‌طوری که پس از پوشش نیاز داخل می‌توان بخشی از آن را نیز صادر کرد.
پژوهان با بیان اینکه ارزش افزوده زنجیره پایین‌دست پروپیلن بسیار بالا و بازار مصرف آن نیز بسیار خوب است، بنابراین مشکلی در مصرف آن وجود ندارد، گفت: واحدهای پایین‌دست پروپیلن و از جمله واحد پلی‌پروپیلن بازگشت سرمایه بالای ۲۰ درصد دارد و این یک موتور محرکه برای صنعت شیمیایی کشور است.
کدخبر: ۱۸۵
