معرفی منطقه عملیاتی خارگ

جغرافیای جزیره :

جزیره خارگ با حدود سی و دو کیلومتر مربع مساحت، جزیره ای است مرجانی که بنظر زمین شناسان حدود یک میلیون سال از عمر آن می گذرد.

جزیره خارگ در ΄۱۵ و˚۲۹ عرض جغرافیایی شمال و ΄۲۰ و˚۵۰ طول جغرافیایی شرقی و در فاصله ۵۷ کیلومتری شمال غربی بوشهر و در این استان واقع گردیده است.

این جزیره با طول تقریبی ۸ کیلومتر و عرض ۴ تا ۵ کیلومتر در ۲۸ کیلومتری بندر گناوه قرار دارد. آب و هوای جزیره خارگ از نظر اقلیم، جزء اقلیم گرم و مرطوب محسوب می شود. در گرمترین ماه سال، دما حدود ۳۹ درجه سانتیگراد (‌مرداد ماه‌) و در سردترین ماه (‌دیماه‌) درجه حرارت حدود ۱۰ درجه سانتیگراد می باشد. حداکثر رطوبت نسبی در جزیره ۷۳ درصد ( دیماه ) و حداقل آن ۵/۵۵ درصد ( خرداد ) ماه می باشد. ریزش برف در این منطقه بی سابقه بوده ولی تگرگ بصورت پراکنده مشاهده شده است.

با اکتشاف نفت در خلیج فارس و فعال شدن شرکت آیپک در سال ۱۳۳۸ استخراج نفت در این منطقه، نخستین بار عملیاتی گردید.

در حال حاضر این منطقه از ظرفیت تولیدی به میزان ۳۴۵ هزار بشکه در روز از میادین درود، ابوذر و فروزان برخوردار می باشد.

میادین نفتی منطقه خارگ به شرح ذیل می باشند :

میدان ابوذر :

این میدان در جنوب غربی و در فاصله ۷۶ کیلومتری از جزیره خارگ قرار گرفته است و در حال حاضر تولید روزانه آن با ۸۹ حلقه چاه در حدود ۱۸۵٫۰۰۰ بشکه نفت می باشد.

نفت این میدان بوسیله خط لوله ۲۴ اینچ زیر دریا به جزیره خارگ جهت فرآورش و ذخیره‌سازی ارسال می شود. بازسازی این میدان که در دوران جنگ تحمیلی منهدم شده بود از دستاوردهای ملی و مهم صنعت نفت ایران و این شرکت می باشد.

تمامی مراحل طراحی، ساخت، حمل و نصب سکوهای میدان ابوذر توسط مهندسین و صنعتگران ایرانی انجام و سرانجام در اوایل سال ۸۰ توسط ریاست محترم جمهوری وقت، افتتاح و بهره‌برداری از آن آغاز شد. اجرای این طرح موجب تحول اساسی در توانمندی صنعتگران ایرانی در بخش دریا گردیده است.

میدان درود :

این میدان با وسعتی بیش از جزیره خارگ در زیر این جزیره و آبهای اطراف آن قرار دارد و شامل : دو بخش خشکی و دریا می باشد.

که اصطلاحاً به درود ۱ و۲ موسوم هستند. تولید از این میدان نخستین بار از سال ۱۳۴۳ با حفر ۱۸ حلقه چاه در دریا و ۲۴ حلقه چاه در خشکی آغاز گردید.

این میدان در حال حاضر دارای ۵۳ حلقه چاه بوده و از تولیدی به میزان ۱۷۰ هزار بشکه در روز برخوردار می باشد. که پس از تصفیه‌های اولیه و ثانویه در کارخانه خشکی، به مخازن ذخیره‌سازی ارسال می‌گردد.

میدان نوروز :

این میدان در ۹۷ کیلومتری منطقه بهرگان قرار دارد و در ابتداء دارای ۱۴ حلقه چاه فعال بوده است که در خلال جنگ تحمیلی تأسیسات آن تقریباً به طول کامل منهدم گردید.

با پایان جنگ، بازسازی موقت تأسیسات در دریا و خشکی انجام و طرح توسعه و نوسازی میدان نوروز در قالب بیع متقابل شامل : حفاری ۱۷ حلقه چاه جدید افقی، یک سکوی بهره برداری حفاری، یک سکوی چاه و یک سکوی مسکونی در برنامه قرار گرفت.

با اتمام طرح، در نیمه اول سال ۸۴ تولید از این میدان به میزان ۹۰ هزار بشکه در روز آغاز و از طریق خط لوله ۲۲ اینچ به میدان سروش منتقل و پس از فرآورش نهایی در یک سکوی مجزا در میدان سروش به پایانه صادراتی و شناور سورنا (F.S.U.) منتقل، ذخیره و صادر می‌گردد.

کارخانه درود ۳ :

با توجه به طول مدت بهره برداری و افت نسبتاً شدید فشار مخزن و نیز عدم امکان نگهداشت تولید از میدان، پیش‌بینی می‌گردید که در صورت عدم اجرای طرح توسعه و ادامه روند تولید، از میزان برآورد ۶/۷ میلیارد بشکه ذخیره مخزن بیش از ۵/۱ میلیارد آن قابل استحصال نباشد.

از طرفی به دلیل اینکه تأسیسات موجود قبلی توان فرآورش بیش از ۱۸۰ هزار بشکه در روز را نداشت، موضوع طراحی و ایجاد تأسیسات جدید فرآورش نفت خام تحت نام : درود ۳ با ظرفیت ۸۵ هزار بشکه در روز در دستور کار قرار گرفت و در نهایت با افتتاح آن در نیمه اول سال ۱۳۸۶ به اجرا در آمد. این کارخانه شامل : بخش‌های گوناگونی از جمله : تأسیسات تزریق گاز، تأسیسات تزریق آب، شیرین‌سازی گاز و… می باشد.

میدان مشترک فروزان :

این میدان در ۱۰۰ کیلومتری چنوب شرقی جزیره خارگ قرار دارد. میدان فروزان دارای ۵۳ حلقه چاه بوده و با میدان مرجان ( عربستان سعودی ) مشترک می باشد. به همین دلیل بهره‌برداری از این حوضه نفتی همواره مورد توجه خاص بوده است.

نفت این میدان بوسیله خط لوله ۲۰ اینچ زیر دریا به تأسیسات خشکی جهت فرآورش و ذخیره‌سازی ارسال می شود. پروژه توسعه این میدان با پیمانکار ایرانی منعقد و در حال اجرا است.

عمده ترین پروژه های انجام شده و در دست اجرای جزیره خارگ عبارتند از :

*   توسعه یال غربی میدان ابوذر.

*   طرح توسعه میادین فروزان و اسفندیار.

*   احداث خط لوله ۴۲ اینچ صادرات نفت خام از اسکله غربی (‌آذرپاد‌).

*   احداث و راه اندازی اسکله جدید بهرگان.

*   احداث یک مخزن یک میلیون و سیصد هزار بشکه‌ای، یک مخزن ۵۰۰ هزار بشکه ای و دو مخزن ۲۵۰ هزار بشکه‌ای که برای ذخیره‌سازی نفت در مدار قرار گرفته است.

*   طرح توسعه میدان درود در قالب پروژه بیع متقابل برای تزریق ۱۲۰ میلیون فوت مکعب گاز به مخزن میدان درود و ۲۵۰ هزار بشکه تزریق آ ب برای افزایش تولید.

*    پروژه جمع‌آوری پساب‌های صنعتی و بهداشتی در منطقه خارگ.

 پروژه جمع‌آوری گازهای مناطق خارگ و بهرگان شامل :

جمع‌آوری گازهای میادین هندیجان، بهرگانسر، سروش و نوروز از منطقه بهرگان که با گازهای میدان نفتی ابوذر به خارگ منتقل و با گاز میدان درود و فروزان در کارخانه‌ای که شامل : دو واحد به ظرفیت مجموعاً ۶۶۰ میلیون فوت مکعب درروز می باشد، فرآورش می‌شود. از این میزان گاز، حداکثر روزانه ۴۵ هزار بشکه مایعات گازی استحصال خواهد شد و گازهای باقیمانده، بخشی برای مصارف داخلی و بخشی بعنوان خوراک کارخانه متانول و بخشی دیگر نیز برای تأمین گاز مربوط به پروژه تزریق گاز ارسال می شود.