مروری بر بازار نفت در سال ۲۰۲۰

به گزارش شانا، با شیوع بیماری کرونا در سال ۲۰۲۰ و تاثیر آن بر اقتصاد جهان، تمامی پیش‌بینی‌ها در خصوص رشد اقتصادی تحت تأثیر قرار گرفت. در عین حال، با توجه به پیش‌بینی بهبود شرایط اقتصادی در اقتصادهای نوظهور نظیر چین و هند، انتظار می‌رود رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۱ به ۴.۴ افزایش یابد. البته در پیش‌بینی‌ها باید به برخی نااطمینانی‌ها مانند ادامه شرایط بیماری کرونا، جهت‌گیری سیاسی دولت جدید آمریکا، مذاکرات «برگزیت» و مذاکرات تجاری در دست اقدام در سطح جهان توجه داشت. اخبار امیدوارکننده پیرامون آزمایش‌های موفقیت‌آمیز واکسن کرونا در بسیاری از نقاط جهان و تولید فراوان آن از نیمه دوم سال ۲۰۲۱، پیش‌بینی رشد سریع‌تر اقتصادی را میسر می‌سازد.

شیوع بیماری کرونا و افزایش محدودیت‌های قرنطینه‌ای، آثاری غیرقابل پیش‌بینی بر تقاضای جهانی نفت گذاشت؛ به‌طوری‌ که پیش‌بینی شد در سال ۲۰۲۰، تقاضای نفت ۹.۸ میلیون بشکه در روز کاهش یابد (۵.۵ میلیون بشکه در روز از سوی کشورهای عضو OECD و ۴.۳ میلیون بشکه در روز از سوی کشورهای غیر OECD) و پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۱ با توجه به بهبود شرایط اقتصادی جهان، تقاضا حدود ۵.۹ میلیون بشکه در روز (۲.۶ میلیون بشکه در روز کشورهای عضو OECD و ۳.۳ میلیون بشکه در روز در کشورهای غیر OECD) افزایش یابد. عمده این افزایش مربوط به افزایش تقاضا در بخش حمل‌ونقل و فعالیت‌های صنعتی است. البته در مقابل، برخی نااطمینانی‌ها مانند چگونگی ادامه شرایط بیماری کرونا، همچنین تغییر رفتار مشتریان به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل مؤثر بر برآورد قطعی تقاضا خواهد بود.

با توجه به تأثیر بیماری کرونا بر تقاضا و قیمت‌های جهانی نفت، تولید نفت در کشورهای غیراوپک نیز تحت تأثیر قرار گرفت؛ به‌طوری‌ که رشد عرضه نفت در این کشورها در سال ۲۰۲۰ پایین‌تر از پیش‌بینی‌های قبلی شد و انتظار می‌رود با کاهش ۲.۵ میلیون بشکه در روز روبه‌رو شود. همکاری اوپک و کشورهای غیراوپک مشارکت‌کننده در بیانیه همکاری، حدود ۹.۵ میلیون بشکه در روز نفت اضافی را از بازار کاسته است که سهم کشورهای غیراوپک از این کاهش  ۲.۶ میلیون بشکه است.

شایان ذکر است که ۳.۶ میلیون بشکه در روز تولید نفت از چاه‌های نفت آمریکا و کانادا متوقف شده است. پیش‌بینی می‌شود در سال آینده با توجه به فعالیت‌های توسعه‌ای در آمریکای شمالی، تولید نفت در این منطقه ۸۰۰ هزار بشکه در روز و تولید نفت کشورهای غیراوپک مشارکت‌کننده در بیانیه همکاری ۷۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد. افزون بر این، انتظار می‌رود نفت تولیدی از شیل‌های نفتی آمریکا در سال آتی  ۳۰۰ هزار بشکه رشد داشته باشد. تولید نفت در برزیل، نروژ و کانادا نیز با رشد همراه خواهد بود.

هماهنگی کشورهای اوپک و غیراوپک مشارکت‌کننده در بیانیه همکاری به علت شرایط اقتصادی جهان، به‌واسطه شیوع بیماری کرونا ملموس‌تر شده و با توجه به کنترل شرایط بازار، تصمیم‌های مهمی در سطح وزیران این کشورها در خصوص تعهدات داوطلبانه کاهش تولید در نظر گرفته شده است، به‌طوری‌ که در آخرین جلسه وزارتی تصمیم گرفته شد در سه ماهه اول سال ۲۰۲۱، با توجه به بهبود نسبی اقتصاد جهان، حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز از توافق کاهش تولید کاسته شود، همچنین تصمیم گرفته شد تا از ابتدای سال ۲۰۲۱ کشورها در جلسات منظم ماهانه، شرایط بازار را بررسی و در خصوص برنامه تولید تصمیم‌گیری کنند.

در آخرین جلسه وزارتی در تاریخ سوم دسامبر ۲۰۲۰، موضوع افزایش تدریجی ۲ میلیون بشکه‌ای تولید در روز مطرح و قرار شد کاهش تولید از ۷.۷ میلیون بشکه در روز به تدریج به ۵.۷ میلیون بشکه در روز برسد. در مرحله اول، برای سه ماهه نخست سال ۲۰۲۱ توافق شد که کاهش تولید به میزان ۷.۲ میلیون بشکه در روز باشد که پس از بررسی ماهانه بازار تصمیم‌گیری برای ماه‌های پیش‌رو صورت می‌گیرد.